Tag Archives: Zühal Yüksel

Zühal YÜKSEL. Ankara’nın Polatlı ilçesine bağlı olan Tatlıkuyu köyü, Polatlı şehrinin on yedi kilometre güneybatısında olup, Çanakçı, İğciler, Eskikarsak köylerinin arazileri üzerinde bulunmaktadır. Köy Hicrî 1322-1323, yani Milâdî 1904-1906 yıllarında kurulmuştur. Tatlıkuyu köyünün kurucuları Romanya’nın Köstence vilâyetine bağlı Kırım Tatar muhacir köyleri olan Bülbül, Karamurat ve Dokuzsofu’dan gelen Abulgani Hacı, …

Zühal YÜKSEL. Alim’in tarihî kahraman olmasıyla ilgili olarak 1848-1849 senelerine ait mahkeme tutanakları bulunmaktadır. Ayrıca Alim’i tanıyanların hatıraları da oldukça önemlidir. Tarihi malzemelere göre Alim 1816’da (veya 1819’da) Kefe’nin Köpürlü köyünde doğmuştur. Fakir bir köylü olan Azamat akayın çocuğudur. Alim daha çocukken dericilik sanatını öğrenmek maksadıyla deri atölyesinde çalışmaya başlar.72 Akmescit’te …

Zühal YÜKSEL. Efsaneler Kırım Tatar Halk edebiyatının en eski türlerindendir. Onlar küçük hikâyeler gibi oluşturulmuş sade bir yapıya sahiptirler. Bu türde abartma, benzetme, usûlleri folklorun diğer türlerine göre daha  fazladır. Bu eserlerdeki kahramanlar farlı yönleriyle birbirlerinden ayrılırlar. Çok eski devirlerde oluşan efsanelerde cinler, oburlar şeytanlar, deniz anası gibi unsurlar bulunur. …

Zuhal YÜKSEL. Çocuk Folkloru Halk edebiyatı ürünlerinin çocuk eğitimi üzerinde oldukça mühim bir rolü vardır. Bu konuda pek çok rus pedagogu önemli çalışmalar yapmışlardır. Masallarda çocukların eğitiminde sevgi, merhamet, vatan severlik gibi duyguları uyandırır. Çocuklar için yaratılan yırların da çocukların eğitiminde oldukça mühim etkileri vardır. Annenin daha beşikteyken söylediği ayneniler …

Zuhal YÜKSEL. Kırım Tatar sözlü edebiyatının en zengin ve kıymetli türü olan çın ve maneler, halk arasında çok geniş bir alana yayılmıştır. Çın ve maneler düğünlerde, toplantılarda söylenir. Bu türün Kırım Tatar folklorüne has hususiyetleri vardır. Çın ve maneler mevzu ve münderice bakımından değişik türlerde olup, halkın hayatını etraflıca sararlar. …

Zuhal YÜKSEL Kırım Türklerinin halk edebiyatının en çok kullanılan ve en eski olan türü atalar sözü ve aytımlardır. Atalar sözü ve aytımlar, destanlardan da çok önce meydana gelip şekillenmişlerdir. Destanlarda pek çok atalar sözü bulunmaktadır. “Güzel, güzel değildir, can sevgeni güzeldir.” “Terekniñ teprenmesi yeldendir” gibi “Çorabatır” destanında bulunan atalar sözleri, …

Zühal YÜKSEL. Özbekistan’da yaşayan Kırım Türkleri, Kırım dışında bulundukları sürgün yıllarında kendi millî kültür, dil, edebiyat yeteneklerini korumuşlardır. Bugün Özbekistan’da Rus edebiyatı ile Özbek ve Karakalpak Türkleri’nin edebiyatları yanında Kırım Türkleri’nin edebiyatı da yaşamaktadır. Stalin devrinde Nazi işgal Kuvvetleriyle iş birliği yapmakla suçlanan Kırım Türkleri, 1944 yılında yapılan katliamdan sonra …

Zühal YÜKSEL. 1917 Devrimi Kırım Türkleri’nin siyasî ve sosyal hayatlarında yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. 25 Mart 1917’de Kırım Müslüman Kongresi toplanarak Kırım Türkleri’nin milli kültürel ve dinî işlerini yetkisinde toplayan Kırım Müslüman Merkezî icra Komitesi’ni seçer. 26 Mart 1917’de Kırım Halk Cumhuriyeti ilan edilir ve Numan Çelebi Cihan’ın başkanlığında …

Zühal YÜKSEL. 1905 Meşrutiyet inkılabından sonra Rusya’da yaşayan bütün Türk boylarında olduğu gibi, Kırım Türkleri’nde de millî edebiyat yolunda çalışmalara hız verilmiştir. Bu dönemin Kırım edebiyatının en verimli seneleri olmasını şu sebeplere bağlayabiliriz. İsmail Gaspıralı Bey‘in “Tercüman” gazetesi çevresinde yetiştirdiği gençler, bu dönemde artık eserlerini yazmaya başlarlar. Ruslar’ın, Kırım’ı işgal …