Tag Archives: Edebiyat

Yalkın BEKTÖRE. Çok eski zamanlarda Kırım’ın şirin yalı boyunda, bağlar, bahçeler arasında cennet gibi bir yer olan “Mishor ” köyünde ” Abiy Aga ” adında bir ihtiyarcık yaşarmış. Yaşına rağmen pek dinç, çalışkan, dürüst, herkese iyilik eden bir kişi olan Abiy Aga’yı bütün köydeşleri ve diğer köylerde olan tanışları çok sever …

Zühal YÜKSEL. Özbekistan’da yaşayan Kırım Türkleri, Kırım dışında bulundukları sürgün yıllarında kendi millî kültür, dil, edebiyat yeteneklerini korumuşlardır. Bugün Özbekistan’da Rus edebiyatı ile Özbek ve Karakalpak Türkleri’nin edebiyatları yanında Kırım Türkleri’nin edebiyatı da yaşamaktadır. Stalin devrinde Nazi işgal Kuvvetleriyle iş birliği yapmakla suçlanan Kırım Türkleri, 1944 yılında yapılan katliamdan sonra …

Zühal YÜKSEL. 1917 Devrimi Kırım Türkleri’nin siyasî ve sosyal hayatlarında yeni bir dönemin başlangıcı olmuştur. 25 Mart 1917’de Kırım Müslüman Kongresi toplanarak Kırım Türkleri’nin milli kültürel ve dinî işlerini yetkisinde toplayan Kırım Müslüman Merkezî icra Komitesi’ni seçer. 26 Mart 1917’de Kırım Halk Cumhuriyeti ilan edilir ve Numan Çelebi Cihan’ın başkanlığında …

Zühal YÜKSEL. 1905 Meşrutiyet inkılabından sonra Rusya’da yaşayan bütün Türk boylarında olduğu gibi, Kırım Türkleri’nde de millî edebiyat yolunda çalışmalara hız verilmiştir. Bu dönemin Kırım edebiyatının en verimli seneleri olmasını şu sebeplere bağlayabiliriz. İsmail Gaspıralı Bey‘in “Tercüman” gazetesi çevresinde yetiştirdiği gençler, bu dönemde artık eserlerini yazmaya başlarlar. Ruslar’ın, Kırım’ı işgal …

Zühal YÜKSEL Rusların Kırım’ı ilhakıyla durgunluk dönemine giren Kırım Edebiyatı, XIX. asrın ikinci yarısından itibaren canlanmaya başlar. Canlanma hareketini Abdurrahman Kırım Hace ve Abdurrefî Bodanski gibi yazar ve eğitimciler başlatmıştır. Bu şahıslar, medreselerde dinî eğitimin yanısıra, diğer derslerin de okutulması için gayret göstermişlerdir. Rusça ve ana dilin öğrenilmesine de önem …

Zühal YÜKSEL. XVIII. asra kadar Osmanlı tesiri altında gelişen Kırım Türkçesi ve edebiyatı 1783 yılında Kırım’ın Rusya’ya ilhakı ile gittikçe zayıflar. Bu dönemde Kırım Türkleri ile Osmanlı Türkleri arasındaki siyasî, edebî ve medenî bağlar tamamen kopar. Bu dönemde medreseler kapatılmış, Kırım aydını susturulmuş ve pek çok alim Türkiye’ye göç etmek …

Kırım Türkleri yazılı edebiyatları meydana gelene kadar ideallerini, millî karakter özelliklerini, örf ve adetlerini, medeniyetlerini; sosyal, siyasî ve iktisadî durumlarını, arzu ve ümidlerini, dünya görüşlerini çok eski zamanlardan beri yırlar, takmaklar, çınlar, maniler, atasözleri, tapmacalar, lâtifeler, efsane ve destanlarla nesilden nesile geçen sözlü edebiyatlarıyla günümüze kadar getirmişlerdir. “Çora – batır”, …

Vatan KIRIM. Şakir Selim 10 Nisan 1942 yılında Ak Şeyh’in Büyük As köyünde doğdu. Kırım Türkleri’nin vatanlarından sürülmelerinden sonra Özbekistan’da Cambay kasabasında, daha sonra da Taşkent’te yaşadı. Küçük yaşta annesini kaybeden şair, 1958’de ortaokulu bitirerek Semerkant’ta öğretmen okulunda okudu. İki yıl öğretmenlik yaptıktan sonra Sibirya’ya asker olarak gitti. 1965 yılında …