19 Nisan 1783 – Kırım’ın Ruslar tarafından ilhakı.
19 Nisan (eski takvime göre 8 Nisan) 1783 tarihinde Rusya Çariçesi 2. Yekaterina, Kırım yarımadası, Taman yarımadası ve Kuban bölgesinin Rusya’ya verilmesini öngören bildiri imzaladı. Bu olay Kırım Tatar halkının en büyük trajedisi olarak tarihe geçti.
Kırım’ın Rusya tarafından işgal edilmesi, Kırım, Kırım Hanlığı ve Kırım Tatar halkının tarihine Rusya’nın ve Yekaterina II’nin agresif kolonileştirme politikası sonucunda devletin çöktüğü ve bağımsızlığın kaybedildiği dönem olarak geçti. Yekaterina’ya Kırım’ı işgal planını Kont Grigoriy Potyomkin sundu.Kırım tarihini araştıran uzmanlara göre Rusya, Kırım’ı işgal etmesinin ardından gasp yaptı. Kırım Tatar halkının maddi değerlerinin ortadan kaldırdı, en itibarlı şahısları seçip yok etti, en iyi topraklara el koydu. Bütün bunlar Kırım Tatarlarına Rusya idaresi altında iyi yaşamın olmayacağını mesajı idi.
Rusya’nın işgalinden sonra Kırım Tatarlarının siyasi kurumları ortadan kaldırıldı, Kırım Tatar toplumu için geleneksel olan dini ve yerel özyönetim organları ortadan kaldırıldı. Ancak sonuç itibarıyla Kırım Tatarları için en büyük facia, Kırım Tatarlarının Kırım’dan dışlanması ve Rusya ve başka ülkelerden göçmen yerleştirilmesi oldu. Tarihi verilere göre 1783-1793 yılları arasında Kırım Tatarlarından 380 bin hektardan fazla verimli toprak alındı. Bu topraklar, Grigoriy Potyomkin’in sekreteri Popov, kont Bezborodko başta olmak üzere Rus burjuva kesimine ve memurlara verildi.
1778 yılında Kırım’ın toplam nüfusu 527 bin kişi oluşturuyordu. Bu nüfusun 500 bini (yüzde 95) Kırım Tatarları idi. 1776-1795 yılları arasında 300 binden fazla Kırım Tatarı vebadan öldü veya Osmanlı İmparatorluğuna hicret etti.
18. Yy sonlarına doğru veya 19.Yy başlarında kırım dan istanbula göç eden aile bilgilerine ulaşılabilir mi, kayıtlar var mısır?
büyükkızılca köyü tosya kastamonu diaspora köyü olduğu yazılmış, kaynak bilgisi rica edebilir miyim?