Başlangıç / Dil / Latin Esaslı Kırım Tatar alfabesi

Latin Esaslı Kırım Tatar alfabesi

 

Latin Kiril IPA Latin Kiril IPA
1 A a a A a [a] 17 M m me М м [m]
2 B b be Б б [b] 18 N n ne Н н [n]
3 C c ce ДЖ дж [ʤ] 19 Ñ ñ ng НЪ нъ [ŋ]
4 Ç ç çe Ч ч [ʧ] 20 O o o О о [0]
5 D d de Д д [d] 21 Ö ö ö O/Ё o/ё [ø]
6 E e e Э э [e] 22 P p pe П п [p]
7 F f f Ф ф [f] 23 R r re Р р [r]
8 G g ge Г г [g] 24 S s se С с [s]
9 Ğ ğ ga ГЬ гь [ɣ] 25 Ş ş şe Ш ш [ʃ]
10 H h he Х х [x] 26 T t te Т т [t]
11 I ı ı Ы ы [ɯ] 27 U u u У у [u]
12 İ i i И и [i], [ɪ] 28 Ü ü ü У/Ю у/ ю [y]
13 J j je Ж ж [ʒ] 29 V v ve В в [v], [w]
14 K k ke К к [k] 30 Y y ye Й й [j]
15 Q q ka КЪ къ [q] 31 Z z ze З з [z]
16 L l le Л л [l]

 

Kırım Tatarları hanlık döneminden itibaren Arap alfabesini kullandılar. 1929’da merkezi hükumetin baskısıyla Latin harflerine geçtiler. Bu alfabe Latin/Kiril karışımıyla oluşturulmuştu. Türk Dünyasındaki alfabe parçalanması siyaseti neticesinde 1938 yılında kendileri için uydurulan Kiril alfabesini kullanmak zorunda kaldılar.

30 Haziran 1991 tarihinde toplanan Kırım Tatar Milli Kurultayı Kırım’da Kırım Tatarlarının Latin harflerine geçmesi kararını kabul etmiştir. Ortak Türk Dünyası alfabesi tasarılarına uygun olarak hazırlanan ve Türkiye Türkçesi alfabesine de hayli yakın olan Kırım Tatar alfabesi 31 harften oluşur. 8’i ünlü (sozuq), 23 ünsüz (tutuq) harf bulunur. Â â işareti ayrı bir harf olarak değil, önünde duran kalın sesi yumuşatıcı işaret (“ayırıcı im”, “diacritic”)  olarak kullanılır.

Ukrayna devleti 26 Şubat 2021’de işgal altındaki Kırım’ın yerli halkı olan Kırım Tatarlarının Latin alfabesini resmen kabul etti ve bir kararname ile destekleyeceğini ilan etti.

İlginizi Çekebilir

Dobruca Kırımtatar Ağzı Sözlüğü

Dobruca Kırımtatar Ağzı Sözlüğü (Dictionarul Graiului Tatar Dobrogean) Hazırlayan : Saim Osman KARAHAN 1.Baskı: Köstence-Romanya, …

One comment

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.