Kırım Tatar Tarihine İlişkin Sözlü Tarih Soruları

Kırım Tatar Tarihine İlişkin Sözlü Tarih Soruları:

Filiz Tutku AYDIN

1. Adınız, yaşınız, doğum yeriniz, mesleğiniz? Nerede ikamet etmektesiniz?
2. Kırım Tatarı mısınız? Kırım tatarca konuşabiliyor musunuz?
3. Hem anneniz, hem babanız Kırım Tatarı mı? Anne ve babanız nereliler? Hangi il/ilçe/köyde doğmuşlar, büyümüşler? Nerede evlenmişler? Nereye yerleşmişler? Kaç kardeşsiniz? Kardeşleriniz nerede yaşıyor? Meslekleri nedir?  (Anne- baba sağ ise onlarla canlı veya WhatsApp ile görüşme imkanını sorunuz.)
4. Türkiye’ye ilk gelen anne, baba ya da dede veya büyükanneniz mi? Neden Türkiye’ye gelmişler? Romanya’dan/Bulgaristan’dan/Kırım’dan hangi şehir veya köyden, hangi tarihte Türkiye’ye göç etmişler? Anne, baba ve dedeleriniz göç hakkında neler anlatıyordu? Gemi veya karayolu ile mi gelmişler? Göç yollarında durakladıkları yerler olmuş mu? Göç sırasında ne gibi zorluklar yaşanmış?
5. Göç etme sebepleri nelermiş? Onlardan evvel göç etmiş akrabalar var mıymış? Bu akrabalar nerelere yerleşmiş?
6. Göç ile ilgili veya Kırım Tatarca şarkı, yır, türkü söylerler miydi?
7. Romanya’da(Bulgaristan’da/Kırım’da ekonomik durumları nasılmış? Orada ne gibi meslek veya zanaatla uğraşırlarmış? Kaç koyun, inek, at varmış? Anadolu’ya at, davar getirebilmişler mi? Oradaki hayata dair neler anlatıyorlardı? Ne gibi zorluklar varmış? Romen/Bulgar/Ruslarla ilişkiler nasılmış? Geldikleri yerlere karşı özlem duyuyorlar mıydı? En çok neyi özlüyorlardı?
8. Türkiye’de neden bu şehire yerleşmişler? Geldiklerinde ne gibi işlerle hayatlarını kazanmışlar? Ne gibi zorluklar ya da olumlu tecrübeler yaşamışlar?
9. Geldikleri toprakları 1990’dan sonra ya da daha öncesinde gidip görme imkânı oldu mu? Bu tecrübeyi biraz anlatır mısınız?
10. Anneniz, babanı ya da daha büyüklerini Kırım Tatarca konuşur muydu? Çöl mü yoksa orta yolak lehçesinde mi konuşurdu? Türkiye’ye geldiklerinde Türkçe konuşmak ile ilgili sorun yaşadılar mı? Anekdotlar var mı?
11. Tat, Nogay, Keriş, Şongar, Cediçkul, Canboyluk gibi bir etnik sınıflandırma duydunuz mu? Esasen Kırım’ın hangi bölgesinden geldiklerine dair aile içinde aktarılan bir bilgi var mıydı? Eskiler de Nogaylar, Balkan Muhacirleri ve Türklerle evlenmeye karşı önyargı duydunuz mu?
12. Ailenizde ne gibi Kırım tatar adetleri yaşatılırdı? Mesela ne gibi Kırım Tatar yemekleri pişerdi? Aileden kalan kalpak, nakış, kemer gibi geleneksel sanat ürünleri var mıdır?
13. Kırım Tatarları’nın karakterini ve aile yapısını nasıl tanımlarsınız?
14. Ailenizden durduğunuz fıkra, şın, atasözü, türkü, şarkı, deyim hatırlıyor musunuz?
15. Kendinizi kimlik olarak nasıl görüyorsunuz? Türk, Tatar, Kırım Tatar, Dobruca Tatar, Nogay, Türk-Tatar, hem Türk hem Tatar?
16. Kırım Tatar geleneksel toylarına katıldınız mı? Ya da anlatıldı mı? Toy adetlerini hatırladığınız kadarıyla anlatabilir misiniz? Toyda ne yemekler pişerdi? Gelin alma ve getirme nasıl olurdu? Ne gibi eğlenceler olurdu?
17. Kırım Tatarlarının Türkiye’deki köy ve kasabalardaki aşamalarında dikkati çeken neler vardı?
18. Kırım Tatarları’nın doğum ve ölüm adetlerinden hangilerini duydunuz ya da tanık oldunuz?
19. Anne-babaları dedeler Kuran’ı Arap alfabesinden okur muydu? Bunu nereden öğrenmişler?
20. Ailenizin yaşamında atın önemli bir yeri var mıydı?
21. Ailenizde enstrüman çalan, iyi kaytarma oynayan var mıydı? Acaba nereden öğrenmişler?
22. Ailenizden Kırım dernek faaliyetlerine katılan ve Kırım veya Emel dergilerini okuyanlar var mıydı?
23. Ailenizde kültürü yaşatmak için çaba gösteriliyor mu? Genç kuşaklar Kırım Tatarca konuşuyor mu? Kırım hakkında bilgileri var mı?
24. Ramazan örf ve adetleriniz nelerdi? Detaylı olarak anlatır mısınız?
25. Hıdrellezde neler yapıyordunuz? Detaylı olarak anlatır mısınız?
26. Kandillerde neler yapıyordunuz?

Bu listeyi PDF olarak indirmek için : Kırım Tatar Tarihine İlişkin Sözlü Tarih Soruları